KTM 300 EXC i KTM 450 EXC 2025 - porównanie

Żywo pamiętam moją niezapomnianą endurorajsę w RPA, gdzie wspólnie z Alfie Coxem przemierzaliśmy surowe, zróżnicowane krajobrazy regionu Coffee Bay. Jako pasjonat enduro, zawsze było dla mnie wyjątkowym doświadczeniem wsiąść na motocykl zdolny sprostać najtrudniejszym wyzwaniom offroadowego terenu. Ta podróż była nie tylko świętem wolności i przygody, ale także okazją do dogłębnego porównania dwóch z najbardziej renomowanych maszyn w segmencie hardenduro z rodziny KTM – KTM 300 EXC 2025 i KTM 450 EXC 2025. Sam głównie jeździłem na KTM 300 EXC, podczas gdy fan 4-suwów, Alfie Cox, preferował EXC 450.

Pierwszy kontakt z KTM 300 EXC 2025 przyniósł niesamowite poczucie lekkości i zwinności. Podczas pokonywania ciasnych zakrętów i technicznych przeszkód czułem, jakby motocykl dosłownie stapiał się ze mną – reagował na zawołanie, a przy każdym dodaniu gazu czułem się, jakbym był jednością z podłożem. Natychmiastowa reakcja dwusuwowego silnika w połączeniu z nowoczesnym wtryskiem TBI nadała motocyklowi wybuchowy charakter, który mimo wszystko pozostawał zaskakująco kontrolowany i przewidywalny. W porównaniu do niego, KTM 450 EXC 2025 okazał się motocyklem o znacznie spokojniejszym, ale potężniejszym rozwoju mocy. Czterosuwowy silnik z pełniejszą falą momentu obrotowego i dużą masą zamachową od samego początku dostarczał poczucie stabilności i stałości. Podczas gdy na 300 EXC bez trudu pokonywałem techniczne odcinki i ciasne zakręty, różnica w 450 EXC była najbardziej widoczna w sytuacjach, gdzie równomierny rozwój mocy i łagodniejsze hamowanie silnikiem były zaletą. Oba motocykle wykazały w praktyce swoje indywidualne mocne strony: 300 EXC zachwycała zwrotnością i lekkim prowadzeniem w krytycznych odcinkach, podczas gdy 450 EXC punktowała swoją spokojną i mocną reakcją zwłaszcza na dłuższych, mniej technicznych trasach.

Podczas trasy po RPA nie tylko zgromadziłem własne wrażenia, ale także mogłem czerpać z doświadczeń Alfie Coxa oraz lokalnych kolegów enduro. Szczególnie KTM 300 EXC jest przez wielu wychwalany jako maszyna z wyboru na ekstremalnie techniczne odcinki i wąskie trasy. Lżejsza konstrukcja i zwinne prowadzenie sprawiają, że w sytuacjach, gdzie liczą się ułamki sekund i precyzyjne manewry, jest niemalże nie do pokonania. Dobrze pamiętam, jak w szczególnie krętym odcinku, pełnym surowych skał i ciasnych zakrętów, manewrowałem motocyklem z minimalnym wysiłkiem. Wyraźnie widoczne było, że bezpośrednia reakcja silnika dwusuwowego – wspierana przez nowoczesną technologię TBI – dawała mi niezrównane poczucie kontroli i bezpieczeństwa. W przeciwieństwie do tego, KTM 450 EXC 2025 była opisywana przez społeczność jako motocykl, który szczególnie na dłuższych dystansach i przy bardziej intensywnych, równomiernych przejazdach pokazuje swoje atuty. Spokojne, równomierne rozwijanie mocy czterosuwowego silnika oraz wyrazista hamulcowa charakterystyka silnika pozwalały na utrzymanie stałej linii nawet w technicznie wymagających przejazdach, przy mniejszym wysiłku. Doświadczeni motocykliści relacjonują, że 450 EXC w sytuacjach, gdzie potrzebne są dłuższe odcinki połączeniowe i stałe tempo, ma tę przewagę, że przez wiele godzin oferuje stałą moc, nie męcząc zbytnio kierowcy. Często podkreśla się, że większa masa i związany z nią efekt żyrospowy 4-suwu mogą stanowić niewielką wadę w ekstremalnie ciasnych przejściach, ponieważ motocykl w takich scenariuszach reaguje nieco bardziej ociężale. Z drugiej strony, 450 EXC dzięki temu wydaje się bardziej stabilna i wzbudza większe zaufanie.

Opinie były podzielone w kwestii stromych wzniesień. Z jednej strony było niemalże niesamowite, jak nisko można było obniżyć obroty w KTM 300 EXC. Dzięki precyzyjnemu wykorzystaniu sprzęgła, motocykl można było precyzyjnie poprowadzić pod strome wzniesienie. Było niemal niemożliwe, by go zadławić. Nawet w beznadziejnych sytuacjach, KTM 300 EXC zawsze dodawała odrobinę momentu obrotowego i wspinała się na górę. Z drugiej strony, KTM 450 EXC dawała nieco więcej pewności. Większa masa zamachowa wymagała mniej pracy sprzęgłem i kiedy już rozpędzona, śmiało wspinała się pod strome wzniesienie. Ale biada, jeśli się przeliczy. Jeśli obroty spadną zbyt nisko, silnik gaśnie, a na stromym zboczu trudniej jest ponownie rozpędzić motocykl niż lżejszy i bardziej zwinny dwusuw.

KTM 300 EXC 2025, którą osobiście dokładnie przeanalizowałem podczas trasy po RPA, prezentuje w tej kwestii ambiwalentny obraz. Wersja dwusuwowa wyróżnia się smukłą, prostą konstrukcją, która posiada mniej ruchomych części niż silnik czterosuwowy. To czyni silnik zasadniczo łatwiejszym i szybszym w serwisowaniu – wymiana tłoka jest zazwyczaj szybka i niedroga. Jednakże, interwały serwisowe dla silnika 2T przy sportowym użytkowaniu są stosunkowo krótkie, co oznacza, że regularne prace konserwacyjne są niezbędne do zapewnienia płynnej pracy. Relacje z społeczności potwierdzają, że przy intensywnym użytkowaniu w hardenduro wymiana tłoka w 300 EXC może być konieczna po około 80 do 100 godzinach pracy. Automatyczne podawanie oleju przez złącze TBI wyeliminowało wiele wcześniejszych problemów, jednak nadal pozostaje odpowiedzialność kierowcy za monitorowanie poziomu oleju i jego terminowe uzupełnianie. W porównaniu, KTM 450 EXC 2025 wyróżnia się dłuższą żywotnością kluczowych części silnika. Silnik czterosuwowy, mimo że technicznie bardziej złożony, ma dłuższe interwały serwisowe. Doświadczenia doświadczonych motocyklistów pokazują, że przy właściwej pielęgnacji i regularnych wymianach oleju, rozległe prace serwisowe silnika są często potrzebne dopiero po 150 do 200 godzinach. Czyni to 450 EXC bardzo atrakcyjną opcją dla enduro entuzjastów planujących długie wyścigi lub wyprawy turystyczne, stawiających na wytrzymałą technikę. Sytuacja z częściami zamiennymi dla obu modeli jest w KTM ogólnie dobrze rozwiązana – części są szeroko dostępne i zazwyczaj szybko dostępne. Niemniej jednak w dyskusjach społecznościowych często wspomina się, że w 300 EXC większe zużycie niektórych części, takich jak świece zapłonowe i pierścienie tłokowe, jest do uwzględnienia, podczas gdy w 450 EXC większy nakład pracy przy układzie zaworowym i łańcuchu rozrządu może być nieco wyższy. Te techniczne aspekty długoterminowe są również potwierdzane przez społeczność, przy czym oba motocykle są uznawane za „solidne i sprawdzone w boju” – z tym że dwusuw bardziej przemawia do serca krótkodystansowego enduro pilota, podczas gdy czterosuw do entuzjasty długodystansowego.

Na naszych rynkach wtórnych i na naszych kanałach społecznościowych często słyszę, że KTM 300 EXC uważana jest za idealne narzędzie do czystego hardenduro – przede wszystkim ze względu na jej niezrównaną zwinność i bezpośrednią reakcję. Ogólnie rzecz biorąc, 300 EXC zawsze była postrzegana jako bardzo pożądany produkt, który sprzedawano z raczej niskimi rabatami. Nawet w obecnym kryzysie KTM na naszym rynku 1000PS pojawiło się kilka bardzo przystępnych cenowo motocykli 4-suwowych z roczników 2023 i 2024. Natomiast dla pożądanych KTM 300 EXC nie było dostępnych żadnych prawdziwych okazji. Oba modele mają jednak dobre oferty na rynku wtórnym.

Model 4-suwowy okazał się w praktyce wyjątkowo solidny, co sprawia, że podczas wielu godzin wyścigów rzadko pojawiają się większe problemy techniczne. Ceny znajdują się w nieco wyższym segmencie, co jednak jest relatywizowane przez dłuższe interwały serwisowe i ogólnie niższy nakład pracy serwisowej.

Alfie Cox w swojej flocie wynajmowanych motocykli na wycieczki po RPA obecnie stawia na modele dwusuwowe. Po 28 latach doświadczeń jest zachwycony bezproblemowym charakterem nowych modeli TBI. Na technicznych odcinkach niska waga jest po prostu nie do pobicia, a nawet mniej doświadczeni piloci mogą ją wykorzystać. To zmniejsza dla niego wysiłek związany z wydobywaniem zakleszczonych motocyklistów. W mojej grupie wszyscy piloci prywatnie jeździli na modelach czterosuwowych - i podczas trasy świetnie radzili sobie z wyzwaniami na dwusuwowej 300-tce.

Ale Alfie jasno mówił też o kosztach. Nawet jeśli koszty zakupu modeli dwusuwowych są niższe, w praktyce nie można pominąć zużycia benzyny i oleju. Ma to znaczący wpływ na jego całkowite koszty w bezpośrednim porównaniu. Nowoczesne modele czterosuwowe EXC zużywają w praktyce podczas hard-enduro połowę mniej benzyny niż dwusuwy i z jedną porcją paliwa przejeżdżają cały dzień bez problemu. Dodatkowo modele dwusuwowe wymagają także oleju do świeżego smarowania. Oczywiście zużycie oleju jest znacznie niższe niż wcześniej. Jednak w praktyce nasze modele 2-suwowe 300 EXC potrzebowały w ciągu 2 dni (80-90 km etapów dziennych) 150 ml oleju. Nie brzmi to jak dużo, ale w ciągu sezonu to się sumuje. I oczywiście swojej maszynie wysokiej klasy zapewnia się tylko najlepszy olej. Litr doskonałego MOTOREX 2T Cross Power kosztuje 25 euro.

W sumie Alfie jest pewny. Nawet jeśli wartość odsprzedaży modeli dwusuwowych jest lepsza, to bieżące koszty eksploatacji modeli czterosuwowych są niższe.

Istotnym aspektem jest także zasięg. Niezależnie od terenu, na maszynie czterosuwowej można przejechać znacznie dalej niż na modelach dwusuwowych. Konieczne są dodatkowe przystanki na tankowanie - lub na długie etapy trzeba zabrać ze sobą dodatkową małą butelkę z rezerwowym paliwem.

Osobiście często waham się między różnymi modelami. Zimą kupiłem sobie niedrogą 350-tkę czterosuwową z rocznika 2023. Została sprzedana z dużym rabatem - nie mogłem odmówić. Z drugiej strony zawsze ceniłem sobie pewność, jaką daje 450-tka EXC. Choć jest nieco cięższa, swoją moc rozwija z niezwykłą lekkością. Byłaby moim preferowanym wyborem na przejażdżki „TET” we Włoszech, Słowenii czy Rumunii. Jednak podczas mojej ostatniej podróży do RPA z Alfie Coxem byłem niezwykle pozytywnie zaskoczony modelem 300 EXC z rocznika 2025. Niższy poziom wibracji sprawił, że stała się znacznie bardziej komfortowa niż wcześniej. Osoby, które dawniej nie przepadały za dwusuwami, powinny dać najnowszej generacji szansę. To było ogromne zaskoczenie, jak dostępna i swobodna była 300 EXC TBI przez cały tydzień użytkowania.

Bezpośredni kop KTM 300 EXC 2025, błyskawiczna reakcja silnika dwusuwowego i niezrównane uczucie panowania nad motocyklem w najciaśniejszych zakrętach na trwałe wpisały się w moje ostatnie doświadczenie enduro. Jednocześnie Alfie Cox docenił również imponującą stabilność i spokojne rozwijanie mocy KTM 450 EXC 2025, które szczególnie w dłuższych, mieszanych trasach pokazywały swoje zalety.

• Odzież, kask, buty, rękawice: https://foxracing.at/moto/
• Komunikacja: Cardo Packtalk Edge
• Wodoodporny plecak Enduristan: https://enduristan.de/collections/rucksacks-1
• Torba podróżna na wyprawy enduro: Ogio 9800
• Opony: Mitas EF-07 Supersoft
• Relacja z podróży Hard Enduro Tour RPA