Honda VFR800X Crossrunner 2011: Het veelzijdige Naked Bike meesterwerk

Het is nauwelijks te geloven dat mijn eerste ontmoeting met de Honda Crossrunner al 14 jaar geleden plaatsvond. In april 2011 landde ik op Mallorca, met gemengde gevoelens. De eerste persfoto's hadden me sceptisch gemaakt: het nieuwe Honda-concept kwam op papier wat plomp en log over. Maar zoals zo vaak in het leven bedriegt de eerste indruk. Toen ik de motor in de mediterrane ochtendzon op de parkeerplaats van onze uitvalsbasis zag, veranderde het plaatje compleet. Slanker, sierlijker, harmonieuzer. Alleen schuin van voren bleef de uitstraling wennen - de prijs voor het feit dat de ontwerpers een echte V4-motor in dit innovatieve Crossover-concept moesten inpassen.

Honda koos destijds voor een pragmatische aanpak. Geen marketingprullaria, geen legendarische modelgeschiedenis om op terug te vallen - maar het resultaat van nuchter marktonderzoek. Het moest gewoon een motorfiets zijn die meerdere gebruiksdoelen tegelijkertijd afdekt. Een alleskunner voor degenen zonder de luxe van een andere motor voor elke gelegenheid. Deze eerlijkheid maakte toen al indruk op me.

Wat me echter niet alleen imponeerde, maar echt verraste, was de motor. Op papier leek deze V4 met 102 pk misschien niet spectaculair, maar op de kronkelige wegen van Mallorca ontpopte hij zich als een emotioneel hoogtepunt. Met een hartverscheurend gebrul schreeuwde het aggregaat door de berglandschappen, met een toerenbereik van laag in de toeren tot duizelingwekkende 12.000 tpm. In een voertuigcategorie waar je voornamelijk monocilinders of tweecilinders tegenkomt, viel deze verfijnde viercilinder volledig uit de toon - in de allerbeste zin.

Wat me tot op de dag van vandaag is bijgebleven uit die test, was de opmerkelijke balans van de motorfiets. De Honda-ingenieurs hadden destijds 120 windtunnellopen uitgevoerd en ontelbare uren gestoken in de afstemming van het chassis en de ergonomie. Het resultaat was overtuigend: de Crossrunner was noch wankel noch log, maar precies in die gouden middenweg die vertrouwen geeft en ook ervaren rijders snel maakt.

We reden destijds uren over de afwisselende wegen van Mallorca - door smalle dorpen, over kronkelende bergpassen, langs de kust. Overal maakte de Crossrunner een sterke indruk. Het gecombineerde remsysteem met ABS, de voor Europese begrippen goed afgestelde vering, de beheersbare zitpositie - alles gaf het gevoel dat je op een doordacht, uitgebalanceerd motorfiets reed. Niet spectaculair, maar solide en in alle situaties betrouwbaar.

Er waren natuurlijk ook kritiekpunten: De toerenteller was bij zonlicht moeilijk af te lezen, de voorspanning van de achterschokbreker was omslachtig met een sleutel in te stellen, en na langere ritten werd de iets krappe knieval merkbaar. Maar al deze kleinigheden konden de positieve totaalindruk niet wegnemen: Honda had een veelzijdige allrounder gecreëerd, die zijn niche tussen sport, toer en dagelijks gebruik vakkundig vulde.

Toen ik onlangs weer stuitte op foto's van mijn toenmalige Mallorca-test, vroeg ik me af: Wat is er eigenlijk van de Crossrunner geworden? Hoe heeft zij zich door de jaren heen gehouden? Om antwoorden te vinden, dook ik diep in onze online community – en was verrast hoeveel trouwe fans deze onderschatte motorfiets tot op de dag van vandaag heeft.

Een consensus die door de reacties heen schemert, is de duurzaamheid van de eerste generatie (2011-2014). "Mijn Crossrunner heeft nu 120.000 km op de teller en loopt nog net als op de eerste dag," schrijft een eigenaar op het 1000PS-forum. De V4-motor lijkt bijna onverwoestbaar te zijn, wat gezien zijn afkomst van de beproefde VFR800 niet verbaast. Motorschade is praktisch onbekend, zolang de voorgeschreven onderhoudsintervallen worden nageleefd.

Interessant is dat veel eigenaren hun Crossrunner jarenlang behouden hebben – een teken dat het concept daadwerkelijk gelukt is. Deze veelzijdigheid, gecombineerd met de spreekwoordelijke Honda-betrouwbaarheid, heeft het model een trouwe schare fans opgeleverd.

De in 2015 geïntroduceerde facelift (vaak de tweede generatie genoemd) bracht enkele significante verbeteringen met zich mee: meer vermogen (129 in plaats van 102 pk), een verfijnd chassis, betere ergonomie en een moderner uiterlijk. Veel community-leden zien deze update als een geslaagde evolutie die de oorspronkelijke sterke punten behoudt en de zwakheden heeft weggewerkt.

Over zwakke punten gesproken: Welke problemen zijn er in 14 jaar praktijkgebruik naar voren gekomen? De consensus uit de verschillende fora en expertsrapporten schildert een overwegend positief beeld, maar onthult ook enkele typische zwaktes die potentiële tweedehandskopers moeten kennen.

Bij de eerste generatie (2011-2014) melden eigenaren af en toe problemen met de stator, het onderdeel van de dynamo dat verantwoordelijk is voor de stroomvoorziening. Een vroeg teken hiervan is een geleidelijk verzwakkende accu. De reparatie is niet overdreven complex, maar wel tijdrovend en moet bij de eerste tekenen worden uitgevoerd.

Een andere bijzonderheid die me destijds niet opviel, maar vaak door langjarige eigenaren wordt genoemd, betreft het VTEC-systeem van de motor. Dit schakelt bij ongeveer 7.000 tpm van twee naar vier kleppen per cilinder, wat een merkbare vermogensboost geeft. In het dagelijks gebruik vinden sommige rijders deze overgang abrupt. In de community zijn verschillende "zachtmaker"-oplossingen ontwikkeld, variërend van simpele aanpassingen aan de inspuiting tot speciale mapping-oplossingen.

De remmen kregen in de eerste jaren vaak kritiek - niet vanwege een gebrek aan remkracht, maar vanwege de CBS-koppeling (Combined Braking System), die sommige rijders als te dominant beschouwden. Honda heeft deze feedback bij latere modelupdates ter harte genomen en de afstemming fijner gemaakt.

Qua onderhoud is de Crossrunner een typisch Honda-product: betrouwbaar, maar met enkele constructieve eigenaardigheden. De klepspelingcontrole elke 24.000 km kost veel tijd en is daardoor relatief duur, maar wordt door sommige eigenaren deels overgeslagen of met grotere intervallen uitgevoerd vanwege de extreem lange levensduur van de kleppen en klepzittingen.

Wie nu een gebruikte Crossrunner wil aanschaffen, vindt een interessant aanbod. De eerste generatie (2011-2014) heeft inmiddels de status van betaalbare insidertip bereikt. Goed onderhouden exemplaren met 50.000-80.000 km zijn te koop vanaf ongeveer 5.000 euro – een aantrekkelijke prijs voor zo'n veelzijdige en betrouwbare motorfiets. De tweede generatie (vanaf 2015) behoudt zijn waarde aanzienlijk beter; hier beginnen de prijzen rond de 7.500 euro en kunnen voor nieuwere modellen met weinig kilometers oplopen tot 10.000 euro.

De beschikbaarheid is over het algemeen goed. Een blik in de advertenties laat zien dat met name goed onderhouden exemplaren met een volledige onderhoudsgeschiedenis en weinig eigenaren vaak snel verkocht zijn.

Waarop moet je letten bij de aankoop? Naast de gebruikelijke verdachten (onderhoudsgeschiedenis, slijtage van ketting, banden en remmen), zijn er enkele model-specifieke controlepunten. Bij de eerste generatie moet je de eerder genoemde staat van de stator controleren – bij voorkeur door een accu-test met draaiende motor. Bij het VTEC-systeem moet je letten op een gelijkmatige overgang rond 7.000 tpm.

Een ander belangrijk aspect is de controle van de achterste schokbreker. Bij hogere kilometerstanden kan er sprake zijn van olielekkage. Ook de krappe knieval, die ik al bij de oorspronkelijke test bekritiseerde, is een punt dat potentiële kopers zeker op een langere proefrit moeten uitproberen – vooral grotere rijders zouden hier problemen mee kunnen krijgen.

Als ik nu, 14 jaar na mijn eerste ontmoeting met de Honda Crossrunner, terugkijk, ben ik onder de indruk van de vooruitziendheid van de Honda-ontwerpers. Wat toen als een wat eigenaardige kruising tussen de gevestigde categorieën leek, is als baanbrekend gebleken. Tegenwoordig zijn "Crossover"-motorfietsen in alle cilinderinhoudsklassen te vinden – de Kawasaki Versys, de Yamaha Tracer-serie en ook BMW's F 900 XR volgen in principe hetzelfde concept dat Honda met de Crossrunner heeft neergezet.

Wat de Honda nog steeds bijzonder maakt, is zijn karaktervolle V4-motor in een voertuigklasse die verder gedomineerd wordt door lijn- en V2-motoren. Deze motor biedt een rijervaring die veel huidige modellen, geoptimaliseerd voor efficiëntie en emissies, niet meer kunnen bieden.

Vanuit het huidige perspectief zou ik de Crossrunner aanbevelen aan degenen die een veelzijdige, betrouwbare motorfiets voor dagelijks gebruik zoeken, zonder afstand te doen van karakter en een emotionele rijervaring. Vooral de tweede generatie biedt met zijn verbeterde prestaties en verfijnde chassis een totaalpakket dat zich ook in vergelijking met huidige modellen niet hoeft te verbergen.

De ervaringen van de community bevestigen in wezen mijn toenmalige inschatting: De Crossrunner is geen motorfiets voor extremisten – noch voor circuitliefhebbers noch voor offroad-avonturiers. Het is een motorfiets voor dagelijks gebruik, voor toertochten in het weekend, voor vakanties met bagage. En precies in dit veelzijdige gebruiksgebied speelt hij zijn sterke punten ook vandaag de dag nog uit.

Wanneer ik terugdenk aan mijn test op Mallorca, herinner ik me vooral dat moment waarop ik voor het eerst de V4 naar hoge toeren joeg en tegelijkertijd de wendbaarheid van het chassis in de krappe haarspeldbochten ervoer – dit contrast tussen sportieve aandrijving en een comfortabele, beheersbare zithouding maakte de bijzondere aantrekkingskracht van de Crossrunner uit. En precies deze aantrekkingskracht lijkt tot op de dag van vandaag onverbroken te zijn, zoals blijkt uit de vele enthousiaste eigenarenverslagen.

De Crossrunner heeft misschien nooit de cultstatus van een Africa Twin of een Fireblade bereikt. Maar hij heeft zich bewezen als wat Honda destijds beloofde: Een betrouwbare, veelzijdige metgezel voor dagelijks gebruik – met die extra aan karakter die het verschil maakt tussen een puur voertuig en een motorfiets die je ook na jaren nog met plezier blijft rijden.